Rối Loạn Kinh Nguyệt
Rối loạn kinh nguyệt là vấn đề sức khỏe sinh sản phổ biến mà phụ nữ ở mọi lứa tuổi có thể gặp phải, bao gồm những thay đổi bất thường về chu kỳ, lượng kinh hoặc các triệu chứng đi kèm khác. Tình trạng này không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn tác động tiêu cực đến tâm lý và cuộc sống của người phụ nữ. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin về nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa bệnh.
Nội dung
Rối loạn kinh nguyệt là gì?
Rối loạn kinh nguyệt là tình trạng chu kỳ kinh của nữ giới xảy ra các bất thường, gặp phải ở bất cứ độ tuổi nào dù mới dậy thì hay đã trưởng thành. Theo đó, phụ nữ sẽ có chu kỳ trung bình 28 ngày, sau đó sẽ xuất hiện máu kinh khi lớp niêm mạc ở tử cung bị bong và đẩy ra ngoài. Máu có thể xuất hiện từ 3 – 7 ngày, ít hơn hoặc lâu hơn tùy từng người.
Theo đó, kinh nguyệt bị rối loạn chỉ chung các biểu hiện chu kỳ kinh quá ngắn hoặc quá dài, dễ đau bụng kinh, thường bị chậm kinh, thời gian xuất hiện giữa các tháng không đồng đều cùng nhiều vấn đề khác. Vì đây là yếu tố rất quan trọng tác động tới khả năng sinh sản của nữ giới nên chị em không thể chủ quan xem nhẹ.
Nguyên nhân rối loạn kinh nguyệt
Kinh nguyệt bị rối loạn được các bác sĩ xác định nguyên do là bởi nội tiết tố cũng như chế độ ăn uống sinh hoạt hàng ngày tác động. Cụ thể như sau:
- Nội tiết tố mất cân bằng: Phần lớn nữ giới bị rối loạn đều do nội tiết tố mất cân bằng gây ra. Theo đó, hormone có thể bị rối loạn khi nữ giới mang thai, sau khi sinh con, bắt đầu tuổi dậy thì hoặc ở giai đoạn tiền mãn kinh. Lúc này, estrogen tăng giảm thất thường sẽ trực tiếp gây ra các khác lạ trong chu kỳ kinh nguyệt.
- Do các bệnh lý: Các chuyên gia cho biết, một số bệnh lý khá phổ biến hiện nay hoàn toàn có thể gây ra sự rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, bao gồm: Viêm nhiễm phụ khoa, bệnh huyết áp, tim mạch, đái tháo đường, bệnh về gan, thận hoặc tuyến vú, u xơ tử cung, ung thư, u nang buồng trứng,…
- Chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt: Kinh nguyệt bị rối loạn còn được xác định bởi việc dinh dưỡng cung cấp cho cơ thể đang thiếu hụt, mất cân bằng. Nữ giới ăn kiêng khem quá mức, cân nặng sụt giảm đột ngột, thiếu chất, lạm dụng đồ ngọt, đồ dầu mỡ hay các chất kích thích đều có thể gây rối loạn kinh nguyệt. Bên cạnh đó, những người thức khuya nhiều, người hay bị stress cũng có thể gặp phải tình trạng này.
Triệu chứng rối loạn kinh nguyệt
Thực tế, rối loạn kinh nguyệt có biểu hiện thế nào còn tùy thuộc vào nguyên nhân cung như độ tuổi của người bệnh. Trong đó, những dấu hiệu phổ biến nhất sẽ là:
- Đau bụng: Thường xuyên bị đau bụng kinh nghiêm trọng, có thể đau trước học trong chu kỳ, mỗi cơn đau thường kéo dài vài giờ, cũng có trường hợp bị đau 1 -2 ngày.
- Máu kinh thất thường: Máu kinh ra ít hoặc nhiều hơn so với các chu kỳ bình thường, thời gian cũng có sự chênh lệch rõ rệt.
- Chu kỳ thay đổi liên tục: biểu hiện thất thường về chu kỳ, có thể trong một khoảng thời gian xuất hiện rất ít nhưng cũng có đợt tương đối liên tục.
- Tâm trạng bất ổn: gây ra trạng thái khó chịu, dễ cáu gắt, lo lắng, thường mệt mỏi bức bối.
- Các dấu hiệu khác: Một số nữ giới sẽ bị ngừng kinh đột ngột, không trong chu kỳ kinh nguyệt nhưng vẫn ra máu hoặc bị sốt, viêm chảy dịch âm đạo, vùng kín ngứa ngáy khó chịu.
Phân loại rối loạn kinh nguyệt
Rối loạn kinh nguyệt có các hình thái rất rõ rệt, theo đó, y học phân chia bệnh theo các thể như sau:
Đau bụng kinh
Đa số nữ giới khi tới chu kỳ kinh đều bị đau bụng, có thể đau trước hoặc trung kỳ kinh nhưng mức độ sẽ có sự khác biệt. Một số người chỉ có cảm giác đau nhẹ, bụng hơi khó chịu, nhưng với người rối loạn kinh nguyệt, các cơn đau khá quằn quại, kéo dài và khiến cơ thể mệt mỏi, mất sức vô cùng.
Các cơn đau nghiêm trọng xảy ra bởi quá trình tử cung co thắt bởi Prostaglandin và y học còn gọi đau bụng kinh này là thống kinh. Có không ít trường hợp rối loạn nghiêm trọng sẽ bị đau tới ngất xỉu, tiêu chảy, tụt huyết áp, đổ mồ hôi lạnh, chóng mặt, buồn nôn,…
Rong kinh
Rong kinh cũng là một trong những thể khá thường gặp của rối loạn kinh nguyệt. Theo đánh giá từ các chuyên gia, trung bình mỗi chu kỳ tới, chị em thường sẽ mất từ 50 – 150ml máu, nhưng khi lượng máu cao hơn con số này nhiều lận, thậm chí gấp hơn 10 lần tức là chúng ta đang bị rối loạn, cụ thể là rong kinh. Khi này, nữ giới thường phải thay băng vệ sinh mỗi giờ và thậm chí bị tràn máu kinh. Rong kinh cũng sẽ xuất hiện ở bất cứ thời điểm nào trong giai đoạn từ khi dậy thì tới lúc trưởng thành và về già. Khi gặp phải tình huống này, cần sớm tới các cơ sở y tế để làm kiểm tra.
Bị vô kinh
Rối loạn kinh nguyệt còn được phân chia thể vô kinh, tức là nữ giới bị mất kinh dù đang không mang thai hay chưa tới tuổi mãn kinh. Vô kinh có thể là dạng nguyên phát hoặc thứ phát. Nguyên phát tức là kinh nguyệt không xuất hiện bởi bất thường ở buồng trứng, nội tiết, gen dù đã bước qua tuổi 16. Trong khi đó, thứ phát chính là nữ giới vẫn có chu kỳ kinh như bình thường nhưng bất ngờ mất kinh hơn 3 tháng liên tục.
PMDD – Rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt
PMDD hay còn gọi là rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt, thường xảy ra với biểu hiện lo lắng, căng thẳng, dễ cáu gắt nổi giận, chủ yếu gặp phải ở nữ giới mắc trầm cảm sau sinh, có tiền sử bị trầm cảm, rối loạn cảm xúc. Cuộc sống sinh hoạt đời thường của nữ giới bị tác động không ít, gây ra những bất hòa, mâu thuẫn trong hạnh phúc gia đình.
PMS – Hội chứng tiền kinh nguyệt
Theo thống kê thu được, có tới gần 40% nữ giới mắc hội chứng tiền kinh nguyệt nghiêm trọng, tức là đang xảy ra rối loạn kinh nguyệt, gây tác động tới cảm xúc và cả thể chất. Thông thường, nữ giới bị tình trạng này sẽ có diễn biến trước khi bắt đầu kỳ kinh khoảng 1 tuần và sẽ nhanh chóng biến mất. Một số dấu hiệu khá rõ rệt để nhận biết bạn đang mắc PMS đó là bị táo bón, đầy bụng, đầu đau nhức, ngực căng tức, tâm trạng luôn trong trạng thái bối rối, hồi hộp, dễ cáu giận, mất khả năng tập trung, vui buồn thất thường.
Rối loạn kinh nguyệt có nguy hiểm không?
Các chuyên gia hàng đầu cho biết, đối với giai đoạn dậy thì, kỳ kinh mới xuất hiện có thể xảy ra các rối loạn, đây là trạng thái sinh lý bình thường, tuy nhiên khi đã trải qua một vài năm hay đến giai đoạn trưởng thành, kinh nguyệt vẫn bất ổn tức là sức khỏe đang gặp phải không ít đe dọa.
- Gây bệnh phụ khoa: Bởi khi này, âm đạo thường bị ẩm ướt hoặc quá khô, pH mất cân bằng, các hại khuẩn phát triển mạnh mẽ sẽ gây ra nhiều thể viêm khác nhau, lợi khuẩn không còn đủ sức để chống đỡ trước những yếu tố bất lợi này.
- Ham muốn tình dục giảm mạnh: Kinh nguyệt rối loạn cùng với các vấn đề viêm nhiễm phụ khoa gây cản trở rất nhiều trong quan hệ tình dục. Nữ giới mang tâm lý mặc cảm, tự ti cộng thêm cảm giác đau rát khi gần gũi bạn tình khiến chị em không còn ham muốn, thậm chí lãnh cảm trước nhu cầu của đối phương.
- Cơ thể người phụ nữ bị thiếu máu và suy nhược: Với những nữ giới bị rối loạn thể rong kinh sẽ khó tránh khỏi tình trạng thiếu máu. Cơ thể không có đủ lượng máu để duy trì hoạt động sẽ luôn xanh xao, thiếu sức sống, chị em thường bị mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt, việc sinh hoạt và lao động đều chịu không ít tác động tiêu cực.
- Khó có thai: Y học đã có nhiều nghiên cứu và nhận thấy rằng, rối loạn xảy ra dai dẳng và không có biện pháp khắc phục, khả năng mang thai của nữ giới sẽ bị giảm đi rất nhiều. Rất khó để có thể dự đoán được liệu đâu là thời điểm rụng trứng để thụ thai thành công, hơn nữa, vòi trứng hoàn toàn có nguy cơ bị tắc nghẽn khiến chị em bị vô sinh.
Cách phòng ngừa rối loạn kinh nguyệt
Kinh nguyệt rối loạn tuy có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng chúng ta vẫn có những biện pháp để hạn chế tối đa tình trạng này, ví dụ như:
- Có chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất, cân bằng các nhóm dinh dưỡng, hạn chế việc kiêng khem quá mức. Nên duy trì cân nặng ở mức hợp lý để tránh gây béo phì hoặc suy dinh dưỡng.
- Sinh hoạt khoa học, lành mạnh, hạn chế việc thức khuya hay lạm dụng các chất kích thích, nên giữ cho tinh thần luôn được thoải mái, vui vẻ.
- Tập thể dục thể thao điều độ, có thể ngồi thiền, tập yoga, đi bộ, chạy bộ, bơi lội, thể dục nhịp điệu,… đều là các bộ môn có tính thư giãn cao, giải phóng độc tố và năng lượng tiêu cực, giúp khí huyết lưu thông, thể lực nâng cao.
- Không tùy ý dùng các loại thuốc giảm đau hoặc lạm dụng thuốc tránh thai.
- Nên thăm khám sức khỏe định kỳ hàng năm, sớm tới bệnh viện kiểm tra nếu có các dấu hiệu sức khỏe bất thường.
- Vệ sinh vùng kín sạch sẽ hàng ngày, đặc biệt trong những ngày đèn đỏ hoặc sau khi quan hệ tình dục. Sử dụng các dung dịch vệ sinh có pH phù hợp, không thụt rửa sâu trong âm đạo hoặc rửa quá mạnh.
Rối loạn kinh nguyệt gây ra không ít bất lợi cho sức khỏe cũng như khả năng sinh sản của nữ giới. Chị em nên có các biện pháp chăm sóc sức khỏe phù hợp, thăm khám theo dõi định kỳ và luôn tuân thủ các chỉ dẫn chữa trị từ bác sĩ.
