Nội soi toàn bộ đại tràng bằng ống mềm
1. Nội soi toàn bộ đại tràng bằng ống mềm là gì?
Nội soi toàn bộ đại tràng bằng ống mềm là một thủ thuật chẩn đoán để kiểm tra lớp niêm mạc bên trong toàn bộ đại tràng và trực tràng. Trong quá trình nội soi, một ống soi mềm đường kính 1cm được đưa vào qua hậu môn tới toàn bộ đại tràng. Đây là thủ thuật tương đối an toàn, rất ít biến chứng và giúp nhận định rõ ràng các tổn thương của đường tiêu hóa dưới, có thể làm trên bệnh nhân ngoại trú.
Phương pháp này ưu việt nhất để chẩn đoán bệnh lý đại tràng, trực tràng.
Qua thủ thuật này bác sĩ có thể phát hiện những tổn thương rất nhỏ, chỉ vài milimét, có thể sinh thiết tìm tế bào ung thư, hoặc kết hợp các kỹ thuật can thiệp khác để điều trị như cắt polyp nếu có.
Toàn bộ thủ thuật thường kéo dài 10 đến 30 phút.
2. Những trường hợp nào cần được thực hiện thủ thuật này?
- Đau bụng, thay đổi thói quen đại tiện hàng ngày như bị bón, tiêu chảy kéo dài.
- Sụt cân không rõ nguyên nhân.
- Thiếu máu hoặc đi ngoài ra máu không rõ nguyên nhân.
- Nhằm tầm soát ung thư đại tràng – trực tràng ở những người có tiền sử gia đình liên quan trực tiếp bị ung thư đại – trực tràng; hoặc những người trên 50 tuổi có các yếu tố nguy cơ sau: tiền sử hút thuốc lá, thuốc lào, uống nhiều rượu bia, thói quen ăn mặn, thói quen ăn đồ dưa – cà muối, thịt hun khói…
- Theo dõi bệnh viêm loét đại tràng.
- Tiền sử đã được chẩn đoán polyp đại trực tràng.
3. Chuẩn bị bệnh nhân nội soi đại tràng
Để thực hiện thủ thuật, người bệnh cần thụt tháo sạch phân. Quy trình thụt tháo như sau:
- Bệnh nhân có thể ăn nhẹ (cháo, súp) vào buổi tối trước hôm nội soi (ít nhất 2 giờ trước khi uống thuốc).
- Uống thuốc làm sạch ruột vào khoảng từ 19h đến 21h tối trước hôm nội soi. Tốt nhất là nên để lạnh thuốc trước khi uống.
- Nếu người bệnh dùng Fortrans: Pha 3 gói Fortrans với 3 lít nước, uống mỗi lần một ly khoảng 200ml , cứ mỗi 10 đến 15 phút một lần cho đến khi uống hết 3 lít nước thuốc trên.
- Nếu người bệnh dùng Fleet Phosphat Soda: uống 1 chai 45ml lúc 19h chiều sau đó uống thêm 1 lít nước. Sáng hôm sau lúc 6h sáng, bạn uống tiếp 1 chai 45ml và 1lít nước. Có thể pha loãng chai Fleet với nước trái cây hoặc nước lọc để uống (1 chai fleet pha thành 250 ml nước).
- Nếu người bệnh dùng Picoprep: Pha 1 gói Picoprep với 150ml nước lọc uống lúc 19h chiều ngày trước hôm nội soi, sau đó trong vong 2 giờ tiếp theo uống thêm 1,5 lít nước chia đều làm 4 lần cách nhau 30 phút. Sáng ngày chuẩn bị nội soi, lúc 6h sáng pha 1 gói Picoprep với 150ml nước lọc uống hết, sau đó trong 2 giờ tiếp theo uống thêm 1,5 lít nước chia đều làm 4 lần cách nhau 30 phút.
- Không ăn gì sau khi sử dụng thuốc làm sạch ruột. Người bệnh có thể uống nước lọc khi cần. Uống thuốc điều trị hàng ngày với một lượng nước nhỏ vào buổi sáng ngày làm nội soi. Không dùng thuốc tiểu đường để tránh bị hạ đường huyết trong khi soi.
- Mỗi bệnh nhân có thể đáp ứng với thuốc nhuận tràng một cách khác nhau, thông thường người bệnh sẽ đi đại tiện phân lỏng 10 – 15 lần, cho đến khi đi đại tiện ra nước trong là đạt yêu cầu.
- Nếu phải làm nội soi sau 12 giờ trưa: người bệnh có thể uống dịch lỏng 6 giờ trước khi nội soi, dịch lỏng gồm: nước có đường, nước lọc, nước hầm gà hoặc bò trong, nho trắng hoặc nước táo.
4. Lưu ý
- Người bệnh có thể cảm thấy áp lực, cảm giác tức bụng hoặc co rút cơ tại một vài thời điểm trong khi nội soi. Các triệu chứng này sẽ không gặp nếu bệnh nhân lựa chọn phương pháp có nội soi có dùng thuốc tiền mê.
- Trong quá trình nội soi, người bệnh có thể bị co cơ nhẹ hoặc bị đầy bụng do không khí được bơm vào làm thổi phồng đại tràng để nhìn rõ hơn. Đầy bụng sẽ giảm nhanh chóng khi khí được hút ra sau thủ thuật hoặc qua đường tự nhiên khi người bệnh đánh hơi. Người bệnh có thể ra viện trong ngày, ăn uống bình thường và trở lại các hoạt động thường ngày.
- Một số tai biến hiếm gặp khác như thủng hoặc chảy máu, thường chỉ xảy ra khi thực hiện thủ thuật trong lúc làm nội soi như cắt polyp.
- Bệnh nhân cần phải liên hệ với bác sĩ nếu thấy sau khi nội soi có những triệu chứng đau bụng nghiêm trọng, sốt, ớn lạnh hoặc chảy máu trực tràng với lượng máu nhiều hơn nửa cốc. Chảy máu có thể xảy ra trong khoảng thời gian vài ngày sau khi làm sinh thiết.
- Bệnh nhân sẽ được bác sỹ giải thích về kết quả nội soi đại tràng sau khi làm thủ thuật tại phòng khám.
BS. Nguyễn Viết Thành – BS. Trần Mạnh Bắc
