Xét nghiệm cặn Addis
1. Nguyên lý
Định lượng nước tiểu trong một thời gian nhất định và tiến hành đếm tế bào cho phép xác định số lượng tê bào nước tiểu trong một phút giúp cho chẩn đoán, theo dõi và điều trị một số bệnh hệ tiết niệu
2. Cách lấy bệnh phẩm
Buổi sáng bệnh nhân dậy sớm đi tiểu hết, sau đó uống 300 ml nước đun sôi để nguội và nằm nghỉ. Trong 3 giờ đi tiểu bình thưòng vào một cái bô sạch và đo được bao nhiêu mililit thì ghi vào giấy xét nghiệm. Lắc đều toàn bộ nước tiểu và lấy 10ml đem đến phòng xét nghiệm.
3. Dụng cụ, hoá chất
– Máy ly tâm
– Buồng đếm Nageotte
– Pipette Pasteur
– Kính hiển vi
4. Quy trình kỹ thuật
Đem 10 ml nước tiểu ly tâm 1500 – 2000 vòng/ phút trong 5 phút. Bỏ 9 ml ở phần trên. Lấy 1 ml cặn lác đều và nhỏ lên buồng đếm Nageotte.
Đếm số lượng tế bào ỏ các ô quy định, từ đó tính ra số lượng tế bào hồng cầu và bạch cầu trong một phút.
Thí dụ:
Trong 3 giờ (180 phút) bệnh nhân đi tiểu được 360 ml .
Trong 1 mm3 đếm được 5 bạch cầu.
Cách tính như sau:
N x a x 1000/ 10 hay N x a x 100 = 5 x 360/180 x 1000 / 10 = 1000
Trong đó:
– N là số lượng tế bào đếm được trong 1 mm3.
– a = V/ t. V là lượng nước tiểu thu được . t là thời gian 180 phút
– 10 là 10 ml nước tiểu đem ly tâm
– 1000 là 1000 mm3 = 1 ml
Như vậy trong một phút có 1000 bạch cầu trong nước tiểu
5. Nhận xét kết quả
Phương pháp này có giá trị về chẩn đoán và điều trị đặc biệt trong viêm thận:
Giai đoạn ổn định:
– Nếu hồng cầu dưới 3000
– Bạch cầu dưới 2500
Giai đoạn tiến triển
– Nếu hồng cầu trên 3000
– Bạch cầu trên 2500
– Nếu hồng cầu và bạch cầu trên 100 000: nghi sỏi thận
– Nếu hồng cầu tăng nhiều, bạch cầu táng ít nghi viêm bể thận hoặc bằng quang.
6. Các yếu tố ảnh hưởng
– Cách lấy bệnh phẩm không đúng
– Đo lượng nước tiểu không chính xác
– Không lắc đểu nước tiểu trước khi lấy làm xét nghiệm
– Tính toán sai.
