Chăm sóc bệnh nhân hôn mê

I.                  MỤC ĐÍCH

Nên nhớ cuộc sống của BN hôn mê hoàn toàn phụ thuộc vào sự chăm sóc và nuôi dưỡng của y tá điều dưỡng.

 

1. Bảo đảm thông khí
2. Bảo đảm tuần hoàn
3. Phòng chống NK đặc biệt là NK hô hấp, tiết niệu và da
4. Chống loét mục
5. Bảo đảm dinh dưỡng : chế độ ăn đủ calo, phù hợp với BN.
6. Chống teo cơ, tắc mạch
7. Thực hiện nghiêm túc theo y lệnh.

 

II.              CHUẨN BỊ

1. Nơi thực hiện : tại khoa hồi sức cấp cứu
2. Dụng cụ :

2.1.    Dụng cụ bảo đảm thông khí :

–         Máy thở và các trang bị kèm theo để vận hành  máy

–         Máy hút đờm và các ống thông hút đờm vô khuẩn

–         Bóng Ambu

–         Các loại ống nội khí quản, mở khí quản đúng cỡ BN

–         Đèn soi thanh quản, găng vô khuẩn

–         Hệ thống oxy

 

 

2.2.    Dụng cụ duy trì tuần hoàn :

–         ống thông tĩnh mạch :

–         Kim tiêm, truyền tĩnh mạch

–         Các dung dịch NaCl 0,9%, glucose 5%, Haesteril.

–         Các thuốc vận mạch

 

2.3.    Các dụng cụ chống loét mục :

–         Đệm hơi, bột talc

–         Đệm nước, gối nhiều cỡ to nhỏ

 

1. Bệnh nhân :

–         Được thay đổi tư thế  mỗi 15 phút-30 phút

–         Được nằm  trên đệm chống loét

–         Được dùng nhiều gối kê : đầu, 2vai, gối dài cho nằm nghiêng, gối cứng cho hai bàn chân thẳng góc với cẳng chân.

–         Tư thế đầu cao 30^o

 

III. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH KỸ THUẬT CHĂM SÓC

1. Bảo đảm thông khí :

–         Nếu BN có ứ đọng đờm dãi, mất phản xạ nuốt, ho phải báo ngay bác sĩ để đặt ống nội khí quản.

–         Chăm sóc ống nội khí quản, mở khí quản.

1. Duy trì tuần hoàn

Thường xuyên theo dõi mạch, HA, SpO2 để kịp thời báo bác sĩ khi có dấu hiệu bất thường. Cần nhớ là ở người có tụt HA quá 5 phút là có thể nguy hiểm. Tuy nhiên tăng HA có thể là do tắc đờm, cần hút đờm ngay khi có tăng HA.

 

1. Phòng chống nhiễm khuẩn

–         Bảo đảm vô khuẩn tuyệt đối khi chăm sóc ống nội khí quản, canun mở khí quản

–         Hút đờm nhẹ nhàng tránh gây thương tích cho khí phế quản

–         Bảo đảm vô khuẩn tuyệt đối với ống thông bàng quang hoặc bao cao su khi chăm sóc.

–         Túi đựng nước tiểu phải kín, tránh NK ngược dòng.

Chăm sóc da :

–         Theo  dõi các nốt sẩn, mề đay, có thể là triệu chứng của một phản ứng thuốc.

–         Dùng bột talc thường xuyên xoa bóp vùng tì đè

–         Chăm sóc mắt, thường xuyên rửa mắt, nhỏ mắt bằng các thuốc kháng sinh dùng cho mắt như chloramphenicol, trimerosan, gentamycine, rifocine…

–         Băng mắt và dán mi nếu BN không chớp mắt được.

 

1. Bảo đảm dinh dưỡng đầy đủ

–         Chế độ ăn đủ calo phù hợp với BN : 25-30Kcalo/kg /24giờ

+ Ăn nhạt nếu tăng huyết áp

+ Bảo đảm đủ nước sao cho lượng nước tiểu 30-50ml/giờ ở người lớn.

 

 

 

1. Chống teo cơ tắc mạch :

Thường xuyên xoa bóp, châm cứu nếu BN có liệt chi

BN hôn mê nên dù không liệt cũng cần phải vận động các  chi và các cơ để tránh teo cơ và tắc mạch chi  dễ gây tắc mạch phổi.

Thực hiện heparine hoặc sintrom, wafarine theo chỉ định của bác sĩ.

1. Thực hiện nghiêm túc y lệnh một cách tự giác : vì BN hôn mê hoàn toàn phó thác tính mạng cho y tá.
2. Theo dõi bảng điểm Glasgow
3. Hàng ngày vệ sinh thân thể cho BN
4. Thụt tháo nếu sau 3 ngày BN không đại tiện.

 

IV. ĐÁNH GIÁ, GHI HỒ SƠ VÀ BÁO CÁO

–         Ghi chép các thủ thuật, công việc đã thực hiện

–         Ghi chép các diễn biến tốt hoặc bất thường, các thông số theo dõi

–         Ghi chép điểm glasgow  nhiều lần trong ngày tuỳ theo diễn biến.

 

V. DẶN DÒ HƯỚNG DẪN

–         Giải thích cho gia đình không tự động đổ thuốc và thức ăn vào miệng BN

–         Giải thích tình hình diễn biến bệnh theo ý kiến của bác sĩ, không nói khác đi

–         Hợp tác với chuyên môn để bảo đảm dinh dưỡng cho BN.